Bu yazımızda 5. sınıf 1. kitap Fen bilimleri dersinin sayfa 26-27-35-36-37-40-43. sayfa cevapları bulunmaktadır. Eksik ya da farklı bilgi isterseniz yorumdan bize yazınız.
Ay, birer hafta aralığıyla gözlemlendiğinde neden farklı şekillerde görülür?
Ay, Dünya etrafında dönerken Dünya ve Güneş’e göre konumu değişiyor. Bu konumun değişmesi, Ayın aydınlık ve karanlık bölümlerinin değişmesine neden oluyor. Böylece Dünyadan bakıldığında Ay farklı şekillerde görülüyor.
Ayın yapısı ve hareketleri hakkında merak ettiklerimiz
Ayın yüzeyinde neler var?
- Ayın içi boş mu dolu mu?
- Ayda hayat olabilir mi?
- Ayın atmosferi var mı?
- Ayın kütlesi nedir?
- Neden Ay’ın her zaman aynı yüzü görülüyor?
- Ay Dünya’dan ne kadar uzakta?
AY KEŞFİ ETKİNLİĞİ (Sayfa 27)
a. Ayın şeklini tanımlayalım
Cevap: Ay kreye benzer bir şekle sahiptir.
b. Aya gittiğimizi hayal edelim. Ay yüzeyinde neler görürdük?
Cevap: Kraterler (oyuk alanlar), dağlar, vadiler, tepeler, kaya, taş, kum ve toz görülür.
c. Ay yüzeyinde gözlemlenen oyuk alanlar nasıl oluşmuş olabilir?
Cevap: Gök taşlarının Ay yüzeyine çarpması sonucu kraterler oluşmuştur. Ayın atmosferi yok denecek kadar ince olduğu için gök taşları direk yüzeye çarpıyor.
a. Türk bayrağındaki Ay’ın şekli neye benzemektedir? Ay’ın bu şekline verilen isim
nedir?
Cevap: Türk bayrağımızda yer alan Ay, hilal şeklinde görülmektedir. Bu akıcı, kavisli form bir ay dilimi olarak tanımlanır. Adı hilaldır. Tarihsel ve kültürel açıdan hilal, İslam medeniyetinin sembolü olmuş ve çoğu Müslüman ülkenin bayrağında yer almıştır.
b. Ay gökyüzünde her zaman bayrağımızdaki şekli ile mi görülür? Bu durumun sebebi ne olabilir? Tahminlerimizi aşağıya yazalım ve arkadaşlarımızla tartışalım. Tartışma esnasında arkadaşlarımızın fikirlerine ve kararlarına saygı duyalım.
Hayır, Ay gökyüzünde her zaman bayrağımızdaki hilal şekli ile görülmez. Bu durumun sebebi Ay’ın konumudur.
Tahmin: Dünya etrafında dönerken, Ay’ın konumuna göre Güneş ışığı farklı açılardan tutmaktadır. Bazen Ay’ın tam tüm yüzünü görebildiğimiz zamanlara “dolu ay” veya “tam ay” denir. Bazen ise sadece küçük bir parça aydınlık olduğu için “yeni ay” görülür. Çoğu zaman ise ne tam, ne de hiç karanlık değildir; bu ara dönemler sırasında hilal şeklini görebiliriz. Ay’ın Dünya’ya ve Güneş’e olan mesafesi ve açısı değiştikçe, gördüğümüz aydınlık kesimi de değişir. Türk bayrağındaki hilal, Ay’ın belirli bir dönemde yakalanmış görüntüsüdür; fakat 29,5 gün döngüsünde bu şekil devamlı olarak dönüp dolaşır ve sürekli değişir.
AY GÖZLEMİ ETKİNLİĞİ (Sayfa 36)
Ay gözlemlemek için tablodaki 30 günlük gözlemler yapılır ve ayın aydınlık ve karanlık bölümleri çizimde gösterilir.
AYIN EVRELERİNİN SÜRESİ (Sayfa 37)
Ayın mevcut görünen evresinin ne kadar zamanda değişeceğini düşünelim.
Cevap: Ayın evreleri yaklaşık 29,5 günde (1 ay) tamamlanır. Her bir ana evre arasında yaklaşık 1 hafta (7 gün) bulunur.
Yeni Ay konumunda (altta, sağ tarafta): Ay’ın tamamı karanlık olduğundan tüm Ay siyah taranmalı
Birinci Çeyrek (sağda): Ay’ın sağ yarısı aydınlık, sol yarısı karanlık olduğundan sol yarı taranmalı
Dolu Ay (üstte, sol tarafta): Ay’ın tamamı aydınlık olduğundan hiç tarama yok
Son Çeyrek (solda): Ay’ın sol yarısı aydınlık, sağ yarısı karanlık olduğundan sağ yarı taranmalı.
PEKİŞTİRME İSTASYONU-3 (Sayfa 40)
1. 1 Kasım, 15 Kasım ve 22 Kasım tarihlerinde Ayın nasıl görüneceğini belirleyin (8 Kasım Hilal evresi ise):
1 Kasım: Son Dörtlü evresi
15 Kasım: Dolunay evresi
22 Kasım: Yeni ay.
Verilen evrelerin tekrar gözlemlenebilmesi için kaç gün geçmelidir?
Cevap: 29,5 gün (yaklaşık 1 ay) geçmelidir.Ramazan ayı ve din bayramlarının tarihleri, gök cisimlerinden hangisinin hareketine göre belirlenmektedir?
Cevap: Ayın hareketine (özellikle Ayın evreleri) göre belirlenmektedir.
BÖLÜM SONU İSTASYONU (Sayfa 43)
1. Ayın özelliklerinden iki tanesini yazalım:
- Ay kreye benzer şekle sahiptir
- Ay, Dünyaya en yakın gök cismidir
- Ay’ın atmosferi yok denecek kadar incedir
- Ayın yüzeyinde kraterler vardır
- Ay, dönme ve dolanma hareketi yapar
2. Ayın evrelerinin oluşması Ayın hangi hareketiyle ilgilidir?
Cevap: Ayın Dünya etrafındaki dolanma hareketi ile ilgilidir.
3. Evre adlarının eşleştirilmesi:
Dolunay: Ayn Dünyaya bakan yüzünün tamamen aydınlık olduğu evre
Son Dördün: Ayn ters D harfi gibi göründüğü evre
Hilal: Ayn C harfi gibi göründüğü evre
Yeni Ay: Ay, Güneş ve Dünya arasında olduğu evre
İlk Dörtlü: Ayn D harfi gibi göründüğü evre
İkinci Ay: Dolunaydan sonra gelen ara evre